بازار سرمایه در حالی به فاز جدیدی از نگرش‌های تازه تحت لوای دولت یازدهم قدم می‌گذارد که روند صعودی و رو به رشدی را در 8 سال اخیر در کارنامه دارد. توسعه بازار سرمایه و افزایش چند برابری سرمایه‌گذاری در آن همچنین توجه و نگاه سرمایه‌گذاران حقیقی در این مدت افزایش چشمگیری داشته است. نگاه کلی به روند بازار سرمایه در دولت نهم و دهم نشان می‌دهد که این بازار از ثبات مدیریتی بیشتری نسبت به بازار پولی برخوردار بوده است. گرچه بازار سهام در 8سال اخیر پلکان رشد را طی کرده اما پرواضح است که این صعود حاصل عملکرد مثبت اقتصاد که به معنایی بورس ویترین آن محسوب می شود، نبوده است. رشد و شتاب صعودی شاخص گرچه نکته مثبتی در طی سال‌های مورد بحث است اما تورم روزافزون و افزایش حجم و سرگردانی نقدینگی را یدک کشیده است.

تغییر در محاسبه شاخص بورس

تغییر در محاسبه شاخص را می توان مهم‌ترین تغییر این سال‌ها معرفی کرد.شاخص های كل قيمت، قيمت و بازده نقدي، بازده نقدي، صنعت، شركت فعال‌تر، تالار اصلي و فرعي از مولفه هایی بودند که در بورس اوراق بهادار تهران مورد محاسبه قرار مي‌گرفتند ولي درراستاي اجراي بند 3 مصوبه شوراي عالي بورس و اوراق بهادار در تاريخ هشتم مرداد 86، مقرراتي براي تغيير در محاسبه شاخص بورس به پيشنهاد هيات مديره سازمان بورس و اوراق بهادار رسيد و در تاريخ 30 ارديبهشت 1387 در 10 ماده و 3 تبصره دستورالعمل نحوه تغيير شاخص‌هاي بورس يا تعريف شاخص‌هاي جديد تصويب شد.

بر اساس اين مصوبه بود كه شوراي عالي بورس اقدام به انتشار مقررات اجرايي نحوه تغيير در شاخص‌هاي بورس يا تعريف شاخص‌هاي جديد در بازار سهام كرد و همزمان با راه اندازي نرم افزار جديد معاملات موسوم به"جم" در روز 16 آذرماه، شاخص قيمت و ديگر شاخص‌هاي بورسي تغييراتي نسبت به گذشته پيدا کردند؛ به طوري كه شاخص بازده نقدي و قيمت از سال87 به عنوان شاخص كل در بورس معرفي شد و در حال حاضر به جاي شاخص قيمت، شاخص كل بورس به همراه شاخص صنعت، شاخص بازار اول، شاخص بازار دوم و اخيرا نيز شاخص آزاد شناور و شاخص30 شركت بزرگ در بورس اوراق بهادار تهران محاسبه مي شود.

شاخص قيمت كه به عنوان شاخص قديم بورس مطرح است در گذشته بر اساس تغييرات قيمت سهام بازار محاسبه مي شد به طوري که تغييرات تمام شرکت هاي بورسي در اين شاخص لحاظ مي شد اما در محاسبه فعلي شاخص قيمت از قيمت تعديل شده، استفاده مي شود به طوري كه قيمت سهم پس از تقسيم سود نقدي کاهش پيدا مي کند که در محاسبه جديد، پايه شاخص به اندازه سود تقسيم شده، تعديل مي شود تا تاثيري بر شاخص نگذارد. لذا شاخص قيمت تنها بر اساس تغييرات قيمت محاسبه مي‌شد ولي شاخص سود نقدي اثر تقسيم سود را نيز مورد بررسي قرار مي دهد .

ایجاد فرابورس در سال 88 و شکل گیری بورس انرژی در سال 91 از دیگر رخدادهای مهم در این دوران بود.

بررسی آماری این روند بیانگر حضور 198 شرکت در بازار سرمایه در حدفاصل سال 84 تا 92 است از این تعداد 41 شرکت در مدت مذکور به بورس و 157 شرکت دیگر در فرابورس حضور دارند. البته ناگفته نماند که طی سال‌های 84 تا 92 تعداد 136 شرکت از بورس اخراج شدند. از تعداد مذکور 98 شرکت حدفاصل سال‌های 84تا89 و مابقی بعد از سال 90 مجبور به ترک بورس شدند.

اما نوسانات ارزی از پارامترهای مهم وتاثیرگذار بر بازار سهام محسوب می‌شود و تاثیر نوسانات ارز را می توان به خوبی در تغییر و نوسان قیمت سهام شرکت ها مشاهده کرد. قیمت ارز رسمی از زمان آغاز فعالیت دولت نهم(۹۰۲ تومان) تا پایان فعالیت دولت دهم (حدود )3300حدود 2398 درصد افزایش یافته است. رشد قیمت ارز در این سال‌ها نقطه تاریکی است که توانست بازار سرمایه را هدف قرار دهد چراکه سرمایه گذاران در جهت کسب سود ،نقدینگی را از بازار سهام خارج و در بازارهای موازی طلا، سکه و ارز وارد کردند. اما آمارهای مسئولان نشان می‌دهد شاخص کل بورس از 9460 واحد در سال 84 به بيش از 54 هزار واحد در سال 92 رسیده است همچنین افزایش تعداد سهامداران بورس از 4.3 ميليون نفر در سال 84 به7.2 ميليون نفر در سال 91 و دیگر اینکه تعداد سهامداران بورس از 4.3 میلیون نفر در سال 84 به7.2 میلیون نفر در سال 91 رسیده است. شاخص کل بورس از 9460 واحد در سال 84 به بیش از 54 هزار واحد در سال 92 رسیده است. 

در هشت سال اخیر تصویب قوانین جدید در جهت تنظیم رفتار و حمایت از فعالان بازار ،معرفی ابزارهای جدید مالی،تامین مالی از طریق اوراق بدهی، افزایش کارایی بازار اتفاقات مهم دیگری بود همچنین می توان به تفکیک سازمان و شرکت بورس در این دوران اشاره کرد. یکی از مهمترین اصلاحات قانون بازار سرمایه اصلاح نهادی بود به طوری که امور حاکمیتی در یک سازمان و فعالیت‌های بازار به شرکت‌های خصوصی سپرده شد که با این اقدام سازمان بورس جدید با وظایف حاکمیتی سامان پیدا کرد و از شرکت بورس تهران تفکیک شد.