گروه سایبان - باید اجازه دهیم صنعت بیمه بی پرواتر و جسورانه تر عمل کند و افراد ریسک پذیر اجازه فعالیت داشته باشند و در عین حال قدرت مهارت ریسک را نیز داشته باشند و باید این ابتکار عمل را به افراد ارائه کنیم.

نقش فناوری اطلاعات در مدیریت ریسک محوری بود که با مجید بختیاری مدیرعامل مطرح کردیم . مجید بختیاری علاقه مند به مباحث ای تی است و دارای زمینه کاری در این بخش است. وی معتقد است در دنیای امروز مدیریت ریسک بدون به کارگیری فناوری اطلاعات غیر ممکن است چراکه اطلاعات اهمیت بسیاری دارد و در کنار آن پراکندگی جغرافیایی بالاست و ریسک ها پیچیده  و پارامترهای اقتصادی برای سود آوری ظریف شده اند. بنابراین برای مدیریت ریسک باید از فناوری اطلاعات استفاده کرد.

فناوری اطلاعات در سال های اخیر چقدر به مدیریت ریسک شرکت های بیمه کمک کرده است؟ 

استانداردهای مدیریت ریسک، سه فرآیند شناسایی، ارزیابی و مقابله را اجزای اصلی مدیریت ریسک می-دانند. به این صورت که باید ابتدا ریسک ها را شناسایی کرد، سپس آن ها بر اساس دو متغیر «احتمال وقوع» و «شدت تاثیر» رده بندی و تحلیل کرد تا ریسک های مهم و اولویت دار مشخص شود و سپس برای مقابله با هر رده از ریسک ها سیاست کاهش یا مقابله با ریسک را به یکی از روش-های کاهش احتمال وقوع یا کاهش شدت اثر تعیین و پیاده سازی کرد.

اساسا در مدیریت ریسک سه بخش عمده مورد توجه قرار می گیرد شناسایی، ارزیابی و کنترل ریسک است .

جمله ای خاطرم هست که کیفیت هر تصمیمی نمی تواند بهتر از اطلاعاتی باشد که تصمیم بر مبنای آن گرفته شده است .

در هر مرحله شناسایی، ارزیابی و مقابله با ریسک محور اطلاعات و فناوری اطلاعات بسیار تاثیر گذار است . اندازه گیری و شناسایی و جمع آوری اطلاعات از ریسک محورهای اساسی و مهمی است . بنابراین اخذ تصمیم های صحیح بر محور اطلاعات صحیح نیز از محور های حائذ اهمیت در این زمینه است و فناوری اطلاعات کمک فراوانی در جمع آوری و پردازش این اطلاعات دارد .

<!--[if !supportLineBreakNewLine]-->

فناوری اطلاعات به صورت مصداقی چه نقشی در مدیریت ریسک دارد ؟

در بنگاه های مالی بسیاری از تقلبات و تخلفات ناشی از عدم رعایت بسیاری از پروتکل های امنیتی از سوی اجزا است و یکی از کابردهای امروز فناوری اطلاعات داده کاوی است . اگر ابزارهای قوی وجود داشته باشد که اطلاعات را درست جمع آوری،شناسایی، تفکیک و دسته بندی کنند به راحتی می توانید برای مقابله با ریسک ها اطلاعات را تحلیل کنید و موارد مشکوک به تقلب را احصا و برای مقابله با آن سیاست هایی را جاری کنید .

 یک حوزه مهم دیگر کاربرد فناوری اطلاعات، اعمال کنترل های مبتنی بر ریسک است. مثلاً در مالیات ستانی، چون رسیدگی و ممیزی همه مودیان عملی است هزینه بر و ممکن است توجیه اقتصادی نداشته باشد، می-توان با تحلیل داده های تاریخی رفتار مودیان، فقط مواردی را که احتمال بیشتری دارد مرتکب فرار مالیاتی شوند انتخاب و آنها را ممیزی می-کنند. به این کار Risk-based Audit یا ممیزی مبتنی بر ریسک می-گویند که بدون IT امکان پذیر نیست.

به نظر شما در بحث پیشگیری از تقلبات فناوری اطلاعات توانسته کمکی داشته باشد؟

بله به اندازه ای که صنعت بیمه به فناوری اطلاعات اقبال نشان داده است این فناوری به صنعت کمک کرده است .

در حال حاضر اگر بیمه نامه ای در یک شرکت صادر می شود هم در مرکز داده اطلاعاتش وجود دارد و هم در بیمه مرکزی که کلیه مراحل صدور تا پرداخت خسارت در این سیستم جمع آوری می شود . هرچند که این کاربرد بسیار بدیهی است اما با فرض اینکه این سیستم وجود نداشت قابل پیش بینی است که به چه میزان فرآیندها پیچیده می شود.

 بنابراین به جرات می توان گفت در دنیای امروز اگر مجموعه ظرفیت های فناوری اطلاعات وجود نداشت انجام عملیات بیمه گری به میزانی که مردم نیاز و توقع دارند، غیر ممکن بود .

در کنار این موارد داده کاوی رفته رفته در صنعت بیمه شکل گرفته است و مخزن داده در حال تکمیل است که با تحلیل این اطلاعات می توان به دستاوردهای مطلوبی رسید و برخی شرکت ها در این زمینه حرکت کرده اند .

برای جمع بندی در این بخش باید عنوان کنم که به همان میزانی که به فناوری اطلاعات توجه داشته ایم فناوری اطلاعات در کاهش تخلفات نقش داشته است .

به نظر بنده در مدیریت ریسک نقش فناوری اطلاعات بسیار تعیین کننده است .

فناوری اطلاعات در چه زمینه هایی می توانست ورود کند و ورود نکرده ؟

فناوری اطلاعات در کلیه زمینه ها می تواند کمک کند . به طور مثال بیمه های عمر را در نظر بگیرید اگر قرار باشد که بیمه های عمر در کشور توسعه یابد باید به نقش فناوری اطلاعات و پردازش سلیقه و نیازها توجه کرد. یک مثال ساده اینکه جدول مرگ و میر بیمه های عمر سال ها است به روز نشده و از اطلاعات قدیمی در این زمینه استفاده می شود در حالی که کسب اطلاعات مختلف از مراجع ذی صلاح در این خصوص و پردازش آن و آگاهی از دلایل مرگ و میر در کشور می توانست کمک فراوانی در این زمینه به شرکت های بیمه داشته باشد.در بیمه های آتش سوزی نیز بهره مندی از GIS و کاربردهای مختلف فرآیند ها را مفیدتر می کند.

مورد دیگر افزایش شفافیت در صنعت بیمه و کاهش قیمت تمام شده شرکت ها در این زمینه است که در نهایت موجب سود و منفعت ذی نفعان صنعت بیمه می شود و میزان بیمه پذیری و تمایل مردم به بیمه شدن را افزایش می دهد و سبب افزایش انصاف می شود .

به نظر می رسد که در سال های اخیر از فناوری اطلاعات به درستی استفاده نشده و وضعیت بیمه دی در سال های گذشته و بیمه توسعه نمونه ای از این موارد است و نشان می دهد که مدیریت ریسک به درستی اجرا نشده و در کنار آن فناوری اطلاعات هم کمکی در این زمینه نداشته و یا استفاده صحیحی از آن صورت نگرفته است . در این زمینه چه نظری دارید . 

فناوری اطلاعات در مدیریت ریسک این دو شرکت عامل تعیین کننده نبود. مولفه های دیگری مانند کیفیت مدیریت و اعتقاد به مدیریت ریسک و رفتارها حرفه ای آیتم های مهم تری در این زمینه است .  شرکت های بیمه در درون خود به یکCORE  اصلی متصل هستند که گزارشات مشخصی را می توان از آن احصا کرد که بر مبنای یک پروتکل مشخص است . در برخی مواقع گزارش ها و رخدادهای ماحصل سیستم های فناوری اطلاعات مبنای تصمیم گیری ها قرار نمی گیرد .به طور مثال وقتی در بیمه دی در سال های گذشته یک رشته درمان به یک سوم و یا یک چهارم قیمت اصلی فروخته می شود گزارش های فناوری اطلاعات چه کمکی در این زمینه می تواند داشته باشد ؟

در این حوزه فناوری اطلاعات نگاه ابزاری به آن کافی نیست و باور و اعتقاد به خروجی های این سیستم بسیار مهم و اساسی تر است و استفاده از این خروجی ها در تصمیمات کلان شرکت بسیار ارزشمند تر است .

به عنوان کارشناسی که سال ها در حوزه فناوری اطلاعات کار کرده ام معتقدم صنعت بیمه در حوزه فناوری اطلاعات سرمایه گذاری درست و قدرتمندی نکرده است و هرگونه سرمایه گذاری شرکت ها در این زمینه با واکنش و حواشی مواجه می شود و گرفتاری هایی پدید می آید .

در صورتی که اگر فقط بررسی کنیم تاثیرات تقلبات و تخلفات را با میزان سرمایه گذاری در می یابیم که در چه وضعیتی هستیم.

در نمونه ای دیگر اگر به سرمایه گذاری بانک ها در این زمینه و هزینه های نگهداری از این سیستم به صورت سالیانه توجه شود و در کنار این موارد به خدمات مبتنی بر این امکانات بپردازیم متوجه خواهیم شد که صنعت بیمه در این حوزه چقدر عقبتر ایستاده است. مدیران در صنعت بیمه در حوزه فناوری اطلاعات سرمایه گذاری نمی کنند.

در بخشIT منظور فقط خرید تجهیزات و امکانات نیست و استاندارد سازی اطلاعات پایه و اقلام صنعت بیمه بسیار مهم است.در حال حاضر استاندارد سازی اقلام پایه وجود دارد و ما نباید دوباره چرخ را اختراع کنیم فقط باید به درستی آن را پیاده سازی و اجرا کنیم.

این استانداردسازی باید از فناوران آغاز شود یا از شرکت های بیمه ؟

شرکت ها در این زنجیره تامین کننده اطلاعات هستند و بحث جدی در این زمینه مسئولیت اجرای این پروژه از سوی سندیکا، بیمه مرکزی و یا خود شرکت ها است.شخصا معتقدم بخش سیاست گذاری و رگولاتوری باید در بیمه مرکزی صورت گیرد و استانداردها باید از سوی بیمه مرکزی تعیین شود و با تدوین الگویی در این زمینه به شرکت ها کمک کند.

البته مباحثی نیز در این  خصوص  مطرح است که بیمه مرکزی در این زمینه سرمایه گذاری انجام دهد و یا نرم افزاری را وارد کند این مورد اشتباه است .

استانداردها باید از سوی بیمه مرکزی تدوین شود و به شرکت ها اعلام کند که شرکت ها باید بر مبنای این پروتکل با نهاد ناظر مراوده داشته و اطلاعات رد و بدل کنند. یکی دیگر از ایرادات در صنعت بیمه که در حوزه فناوری اطلاعات مهم ارزیابی می شود، نهاد سازی است .

اگر مدیریت ریسک در صنعت بیمه بسیار مهم است و فناوری اطلاعات نیز مهم است آیا شرکت های بیمه باید خودشان در مسیر دریافت فناوری اطلاعات برای مدیریت ریسک حرکت کنند؟ این فرآیند نیاز به منابع عظیم سرمایه گذاری و متخصص دارد و قیمت تمام شده افزایش یافته و مصرف کننده نهایی متضرر می شود و باید در این زمینه نهاد سازی کرد.شرکت رتبه بندی اعتباری مشتریان یکی از این نهاد ها است.

برخی شرکت های بیمه در شرکت رتبه بندی اعتباری مشتریان سهام دارند . چرا بیمه ها از گزارش های مشورتی این نهاد استفاده نمی کنند.

ما مدرن بعضا فکر نمی کنیم . وقتی بیمه نامه ای دارای بدهی نزد یک بیمه گر است به چه دلیل باید بیمه نامه اش نزد شرکتی دیگر تمدید شود. بیمه ها نهادی ندارند تا مشتریانشان را ارزیابی و اعتبار سنجی کند.

اگر یک شرکت رتبه بندی اعتباری در صنعت بیمه وجود داشت که دارای نرم افزار قوی و دارای اقلام اطلاعاتی استاندارد بود مسلما ایجاد بانک اطلاعاتی بسیار راحت پیشرفت داشت و اطلاعات قابل اعتمادی قابل احصا بود.

سهام داری شرکت های بیمه در این شرکت نکته مثبتی است اما بهتر بود که صنعت بیمه شرکتی مختص به خود در این زمینه راه اندازی می کرد.

به هر حال در حالی که برخی از شرکت ها در این شرکت ها سهام دار هستند استفاده از گزارشات مشورتی این شرکت برای بیمه ها نیز ممکن بود . به نظر می رسد صنعت بیمه در افشای اطلاعات خساست به خرج می دهد .اگر بانک ها نهادهای موازی درست کرده اند و این نهاد ها امروز در این  سیستم نقش کمک کننده دارند، بیمه ها می توانستند در این زمینه حرکت کنند امااین عدم افشای اطلاعات و رقابت های پیچیده در نرخ و شرایط مانع از ایجاد نهادهای کمکی شده است .به نظر می رسد شرکت های بیمه اعتقادی به برون سپاری مسئولیت ها ندارند و خواستار تمرکز فرآیند ها در درون خود هستند . نظر شما در این مورد چیست ؟

با نظر شما موافق هستم اما این مسئله ناشی از ترس نیست و بعضا ناشی از روحیه درون گرایی در صنعت بیمه است.  تفکر خاصی در صنعت بیمه مزمن شده که حتی برخی اقدامات را راسا انجام می دهند به طور مثال در واگذاری امور به ارزیابان خسارت هم کم علاقه گی دیده می شود .

در دنیای امروز شرکت های بیمه دارای Server farm یا   Data Center هستند و سوال مهم این است که با با توجه به اینکه سرویس های ذخیره سازی وجود دارد آیا لازم هست بیمه ها در این زمینه سرمایه گذاری کنند ؟

آیا شرکت ها نمی توانستند در این زمینه سرمایه گذاری کرده و به برخی این ماموریت را اعطا کنند و در بحث های حقوقی حتی نهادهایی بسازیم برای مشاوره های حقوقی؟

صنعت بیمه می تواند از نهاد هایی پشتیبانی کند و در ازای دریافت خدمات قرارداد منعقد کنند.

مسلما به اشتراک گذاری اطلاعات بین شرکت های بیمه بدون آنکه مولفه رقابت را دچار گرفتاری کند سبب شفافیت کلیت بازار و ایجاد انتفاع در کل شرکت ها می شود. اگر اطلاعات خوبی را به اشتراک بگذاریم که یک بدهکار بیمه ای حق بیمه را پرداخت نکرده است و یا ... سبب جا به جایی رقابت نمی شود و شرکت ها به حذف رقیب به هر قیمتی راضی نیستند .

بسیاری از گرفتاری های امروز صنعت بیمه به دلیل عدم توجه به ریسک نیروی انسانی است . در این زمینه چه نظری دارید.

مجموعه زنجیره ارزش بیمه در حوزه های مختلف مهارت است و خروجی دانشگاه ها هم امروز در زمینه بیمه مطلوب است . خروجی کمی از دانشگاه در حوزه منابع انسانی نداریم اما برای توانمند سازی این نیروها برنامه ریزی جدی نداریم .

توانمند سازی نیروی انسانی به مبحث نهاد ها نیز باز می گردد که نهادی برای ارتقا توانایی و آموزش ایجاد نشده است .باید اجازه داد تانظام مدیریتی شرکت های بیمه بر مبنای شایسته سالاری و توانمندی افراد حرکت کند و جوانتر ها در لایه های پایین مدیریتی بتوانند حرکت کنند.بعضا برای یک سمینار در داخل کشور هزینه سنگینی می شود در حالی که برای اعزام نیرو به خارج از کشور و گذراندن دوره های توانمند سازی همواره مقاومت هایی وجود دارد .بیمه پدیده ای خارجی است و بر اساس الگوهای خارجی است و نیاز به تلاش بیشتر برای بهبود دارد .

هرچند که تربیت نیروی انسانی برای آینده صنعت بیمه مهم است  اما به نظر می رسد نگاه مدیران فعلی صنعت بیمه به صندلی های خود کوتاه مدت است چراکه ریسک هایی را می پذیرند که درآینده ای نه چندان دور دارای عواقبی برای شرکت ها است، آینده ای بحرانی که این افراد روی این صندلی ها ننشسته اند . در این مورد چه نظری دارید.

نهاد ناظر آئین نامه 90 را در این زمینه تدوین کرده است تا در این زمینه پیشگیری به عمل آورد. به نظر من همه این طور فکر نمی کنند اما شرایط کلی از صنعت بیمه بخشی از جامعه است  و همان پیچیدگی ها را دارد. باید اجازه دهیم صنعت بیمه بی پرواتر و جسورانه تر عمل کند و افراد ریسک پذیر اجازه فعالیت داشته باشند و در عین حال قدرت مهارت ریسک را نیز داشته باشند و باید این ابتکار عمل را به افراد ارائه کنیم . در سایر صنایع هم وضعیت همین است . نقش بیمه مرکزی در این زمینه جدی است و می تواند نگاه توسعه ای صنعت بیمه را اصلاح کند و این می تواند خدمات صنعت بیمه را متحول کند. به نظر می رسد امروز جایگاه بیمه مرکزی در بحث توسعه اگر عنایت بیشتری داشته باشد سایرین هم پیروی خواهند کرد.

<!--[if !supportLineBreakNewLine]-->

<!--[if !supportLineBreakNewLine]-->