گروه سایبان - اگر شرکت ها مدیریت ریسک را رعایت می کردند در حال حاضر وضع این گونه نبود و بهتر بود. متاسفانه هنوز ادبیات مدیریت ریسک و وظیفه مدیران در خصوص مدیریت ریسک از جایگاه قانونی لازم برخوردار نیست .

محمد آسوده مدیرعامل بیمه اتکایی ایرانیان در گفت و گوی خود با رازپول ضمن بیان خاطره ای از سال های حضورش در بیمه ایران عنوان کرد که برف بی سابقه ای در گیلان بارید و آسیب فراوانی را به منازل و واحدهای صنعتی وارد کرد و خاطرم هست که ظرف یک هفته با پرداخت خسارت نسبت به آسیب دیدگان اقدام کردیم و این موضوع سبب اعتماد مردم منطقه به بیمه در آن رویداد شد .بنابراین هرچه خسارت ها سریع تر پرداخت شود اعتبار صنعت اضافه می شود و هرچه اعتبار صنعت افزایش یابد تبعاً در اقتصاد نقش فعال تری خواهد داشت.

وی از ریسک های متوجه شرکت های اتکایی گفت و عنوان کردکه: پذیرش ریسک ها و سقف پذیرش ریسک ها و اخذ پوشش های اتکایی از زاویه بیمه گری بخشی از مواردی است که متوجه ما است .آسوده ریسک سرمایه گذاری، را از دیگر ریسک های متوجه شرکت اتکایی عنوان کرد که این ریسک ها نیز در معرض ریسک بازار و نوسانات نرخ ارز قرار می گیرد

وی متنوع سازی را یکی از راهکارهای مدیریت ریسک سرمایه گذاری در شرکت های اتکایی معرفی می کند و می گوید: در شرکت های اتکایی ضمن رعایت آیین نامه سرمایه گذاری و سقف های سرمایه گذاری آن با مدیریت ریسک بر اساس تطابق دارایی ها و تعهدات عمل می شود که خصوصا در بخش ارزی کاربرد دارد .

مدیریت ریسک اطلاعات وذخیره اطلاعات در فضاهای مختلف وریسک متوجه سرمایه انسانی و توجه به اصل جانشین پروری از دیگر نکاتی است که وی به آن اشاره دارد.

مدیران شرکت ها باید به برنامه ها و تعهدات شرکت ها توجه داشته باشند و در زمان های مقرر به هدف گذاری ها دست پیدا کنند.

آسوده ریسک تاخیر در پرداخت خسارت ها را از آسیب های جدی صنعت بیمه می داند که می تواند منجر به آسیب های جدی به اعتماد نسبت به شرکت می شود.

مدیرعامل بیمه اتکایی ایرانیان پرداخت خسارت در محل، خصوصا در حادثه اخیر زلزله را یکی از راهکارهای مدیریت ریسک درپرداخت خسارت ها و جلوگیری از آسیب به اعتماد مردم عنوان کرد و افزود شرکت های بیمه با پرداخت خسارت ها در محل حوادث بزرگ مانند زلزله اخیر زمینه اعتقاد مردم به بیمه را فراهم آوردند و سبب جلوگیری از ریسک بی اعتمادی به صنعت شدند و همه شرکت ها باید به این موضوع با اهمیت توجه کنند.

آسوده البته عنوان می کند که برخی ریسک را فقط در حوزه بیمه  ارزیابی می کنند و مدیران در همه صنایع باید به مقوله ریسک و مدیریت آن اهتمام داشته باشند.

در ادامه گفت و گوی رازپول با این مدیر قدیمی را خواهید خواند:

صنعت بیمه در معرض برخی از ریسک ها مانند ریسک های اجتماعی و ریسک های سیاسی نیز قرار دارد . به طور مثال تغییر یک وزیر به عنوان یک ریسک سیاسی می تواند شرکت را در معرض ریسک های نا خواسته قرار دهد آیا این ریسک ها قابل مدیریت هستند؟

 مواردی را می توان در حیطه وظایف مدیران ارزیابی کرد که قابلیت مدیریت را داشته باشد.از وظایف اصلی مدیران تحلیل فضای کلان کشور در ابعاد مختلف است و مدیران باید در این زمینه دقت و مراقبت لازم را داشته باشند و آثار این موارد و پیامدهای آن را ارزیابی کنند.البته برخی از وقایع قابلیت مدیریت شدن را ندارد به طور مثال طوفان های اخیر آمریکا از این دست موارد بود.

به هر حال شرکت ها باید به متنوع سازی فعالیت ها توجه داشته باشند و به ریسک تک محصولی بودن هم توجه داشته باشند تا بتوانند خود را از آسیب ها محافظت کنند.فروش تک محصولی و ورود رقیب به به بازار بعضا منجر به ورشکستگی شرکت ها خواهد شد.

در حوزه بیمه ها در حال حاضر شرکت های بیمه زندگی تک محصولی هستند آیا این شرکت ها در معرض این ریسک قراردارند ؟

بله – برخی شرکت ها به صورت تخصصی بیمه می فروشند و این شرکت هاباید ریسک خود را به گونه دیگری مدیریت کنند .این شرکت ها باید تخصص خود را عمیق تر کنند و مزایای رقابتی نسبت به سایرین برای خود ایجاد نمایند و حتی ساختار خود را متحول کنند. به هر حال هر رویدادی که شرکت را از برنامه ها دور کند  ریسک است و همه ریسک ها قابلیت مدیریت را دارند .بسیاری از ریسک ها قابل حذف شدن نیست و بایدآثار آن را کاهش داد و یا آنرامنتقل کرد.سرمایه ، منابع انسانی، تعهدات،برند و ... همه این موارد در معرض ریسک قراردارد.

همان طور که عنوان کردید مدیریت ریسک زوایای مختلفی دارد. به نظر شما شرکت های بیمه به همه این ابعاد اشراف دارند و آن را رعایت می کنند؟

اگر شرکت ها مدیریت ریسک را رعایت می کردند در حال حاضر وضع این گونه نبود و بهتر بود. متاسفانه هنوز ادبیات مدیریت ریسک و وظیفه مدیران در خصوص مدیریت ریسک از جایگاه قانونی لازم برخوردار نیست . به طور مثال مدیریت ریسک در قانون تجارت هم جایگاهی ندارد. حاکمیت شرکتی به مدیریت ریسک توجه کرده است اما در قوانین ما از حاکمیت شرکتی صحبت نشده است.امروز نمایندگان کوچک هم باید به موضوع مدیریت ریسک توجه داشته باشند .

به عنوان نماینده صنعت بیمه در شورای عالی بیمه بفرمایید که موضوع مدیریت ریسک در شورای عالی بیمه چقدر دغدغه است و آیا این شورا نسبت به این موضوع حساسیت لازم را دارد ؟

در این زمینه نقطه نظری دارم وآن ارجحیت محتوی بر شکل است.  این شورا به این موضوع توجه دارد اما بیشتر از محتوا به شکل و فرم توجه می شود. در مدیریت ریسک باید محتوا مد نظر قرار گیرد اما متاسفانه بیشتر به شکل توجه می شود و بیمه مرکزی و شورای عالی بیمه به عنوان یک تکلیف این موضوع را دیکته می کنند اما به نظر من، مدیر  ذاتاً باید به مدیریت ریسک اشراف داشته باشد.

آیا برای ساری و جاری کردن فرهنگ مدیریت ریسک در کشور ، تغییر در ترکیب شورای عالی بیمه به عنوان یکی از نهادهای عالی صنعت بیمه لازم است تا این نهاد بتواند موثرتر این نقش را پیگیری کند؟

شورای عالی بیمه نهاد قانون گذار است و اگر با همین ترکیب کمیته های تخصصی مناسبی داشته باشد و به ابعاد مدیریت ریسک توجه کنند و آیین نامه های مرتبط را به شورا ارجاع دهند کار مشکلی ندارد و  در این زمینه توصیه ای برای بهتر شدن ندارم. اما معتقدم که مدیریت ریسک بیشتر وظیفه مدیران شرکت های بیمه است و مدیران امانتدار این  منابع و سرمایه های مادی و معنوی شرکت ها را هستند. به نظر بنده بیشتر از آیین نامه نویسی به آموزش مدیریت ریسک نیاز داریم و با این رویکر جواب بهتری خواهیم گرفت.

بخشی از مسئولیت متوجه مدیران است اما بحث نظارت در حوزه مدیریت ریسک به نهاد ناظر باز می گردد و به نظر می رسد وضعیت فعلی صنعت نشان می دهد که این دو گروه به موضوع ریسک در صنعت توجهی ندارند و نمونه اخیر آن هم موضوع یکی از بیمه های خصوصی بود. به نظر شما نهاد ناظر باید با حسیاسیت بیشتری این موضوع را پیگیری کند؟

در حال حاضر بیمه مرکزی هم در معرض ریسک های گوناگونی قرار دارد که یکی از آنها ریسک های مقرراتی است .البته ریسک سیاسی که با تغییر هر وزیر در سیستم تغییراتی ایجاد می شود هم از دیگر این ریسکها است. بیمه مرکزی نهاد نظارتی تخصصی است و در انتخاب مدیران این نهاد باید از افراد متخصص استفاده کرد اما در طی چند سال انتخاب های متعددی داشتیم. اگر فرد متخصص هم از داخل همین سیستم رشد نکرده باشد ممکن است به زوایای مختلف عملکرد این نهاد اشراف نداشته باشد تا متوجه شود کدام یک از این بخش ها در معرض ریسک قراردارد.

هرچند که بیمه مرکزی به عنوان نهادی ناظر ، باید دولتی باشد اما اصل دولتی بودن، ریسک هایی را متوجه بیمه مرکزی می کند و معتقدم بیمه مرکزی به دلیل تغییر رئیس در چندین دوره با سلیقه های مختلف  در معرض ریسک قرار گرفت و این بی ثباتی مدیریت به نهاد ناظر آسیب زد. دوره مدیریت و حضور فرد در نهادها مسلما با انگیزه افراد و پاسخ گویی نسبت به عملکرد رابطه مستقیم دارد .

رقبای غیر حرفه ای ضعیف و قوی نیز یکی از ریسک های فعلی صنعت بیمه است . آیا می توان ریسک این رقبا را مدیریت کرد؟ آیا می توان ریسک شرکت هایی که نرخ های غیر فنی ارائه می کنند مدیریت کرد؟

ما این شرکت ها را نمی توانیم کنترل و مدیریت کنیم اما کنترل ریسک شرکت متبوع خود را در اختیار داریم. شرکت های کوچک نباید با شرکت های بزرگ بازار رقابت کنند ، چراکه در بازی نرخ شکنی شرکت کوچکتر محکوم به ورشکستگی است. شرکت های بیمه و خصوصا شرکتهای جدیدتر در انتخاب راهبردهای رقابتی باید به مبانی مدیریت ریسک توجه کنند و باید به اقیانوس هایی ورود کنند که رقبا در آن نیستند.

به نظر شما خصوصی سازی ریسک صنعت بیمه را افزایش داد؟ یعنی حضور خصوصی ها باعث افزایش ریسک شد؟

برخی تحولات در جامعه باید اتفاق بیافتد . دولت ها تاجران خوبی نیستند و باید برای طولانی مدت تاجران خصوصی داشته باشیم. فکر نمی کنم که خصوصی سازی ریسک صنعت بیمه را افزایش داده است البته خصوصی سازی چند سال است که در صنعت اجرا شده و در این زمینه ایراداتی وجود دارد که باید این موانع و مشکلات را مرتفع کنیم . صنعت بیمه متشکل از همه شرکت ها است و نمی توانیم عنوان کنیم که با وجود این شرکت ها ریسک افزایش یافته است.