مريم كائيد- از مجموع بانک های حاضر در بورس، دارایی های پر ریسک شش بانک کشور از میانگین فراتر رفته و به مرز هشدار رسیده است و در این میان بانک سرمایه دارای بیشترین دارایی پر ریسک در میان بانک ها است.

هرچند که اجرای استاندارد جدید حسابداری در وضعیت فعلی ترازنامه بانک ها بی تاثیر نبود اما بانک ها تا پیش از اجرای این استاندارد هم در حساب ترازنامه ای خود دارای مشکلاتی بودند که سودآوری آنها را تحت تاثیر قرار داد. کاهش سودآوري بانکها در دو سال گذشته با وجود افزایش دارایی هایشان حاوي این نکته است که سهم دارایی هاي سودساز بانکها چندان متناسب با افزایش عمومی دارایی ها نيست. افزایش مطالبات معوق و بدهی سازمان هاي دولتی و نهادهاي عمومی و انباشته شدن بخش نسبتا گسترده یی از داراییها در ساختمان و املاک با توجه به رکود این بخش از دلایل کاهش سودآوري بانکهاست اما نکته حایز اهميت براي سرمایه گذاران بررسی ریسک دارایی بانکهاست که این دلایل را تایيد می کند.

در آیین نامه نسبت کفایت سرمایه در ماده ٥ در خصوص ضرايب ريسك آمده که كليه اقلام دارائي هاي بانكها و موسسات اعتباري اعم از اقلام بالاي خط و اقلام زيرخط ترازنامه بايدبرحسب ريسك مربوط به ترتيبي كه در اين آئين نامه تعريف شده است، موزون شوند. ٥٠ و ، ضرايب ريسک انواع دارايي ها متناسب با مخاطرات احتمالي آنها به ترتيب صفر، ٢٠ ١٠٠ درصد مي باشد. براين اساس دارايي هاي مختلف بانک ها به شرح ذيل موزون مي شود.

براساس آیين نامه کفایت سرمایه، ضریب ریسک انواع دارایی ها متناسب با مخاطرات احتمالی و قابليت نقدشوندگی آنهاست و به ترتيب در 4 دسته بدون ریسک یا ریسک صفر، کم ریسک یا ریسک 20 درصد، ریسک متوسط یا 50 درصد و پر ریسک یا ریسک 100 درصد جاي می گيرد و دارایی هر بانک براساس این ضرایب موزون می شود که به شرح زیر است:

دارایی هاي مشمول ضریب ریسک صفر درصد: وجوه نقد شامل حساب صندوق، اسکناس و ارز، طلا و نقره، اوراق بهادار منتشر شده توسط بانک مرکزي یا دولت، مطالبات از بانک مرکزي، تسهيلات تضمين شده توسط دولت یا بانک مرکزي داراییهاي بدون ریسک معرفی می شوند .

دارایی هاي مشمول ضریب 20 درصد: کليه مطالبات از بانکهاي داخل و خارج از کشور و حسابهاي داخلی بانکی در گروه دارایی هاي کم ریسک جاي می گيرند.

دارایی هاي مشمول ضریب ریسک 50 درصد: کليه تسهيلات اعطایی ترهينی دارایی هاي با ریسک متوسط اند.

داراییهاي مشمول ضریب ریسک 100 درصد: کليه مطالبات از شرکتها و سازمان هاي دولتی و عمومی و مطالبات معوق بانکی و کليه سرمایه گذاري ها و مشارکت ها شامل سرمایه گذاري مستقيم، مشارکت حقوقی اعم از دولتی و غيردولتی و مانند اینها که در زمره  دارایی هاي پر ریسک جاي می گيرند.

البته  كالاي معاملات سلف، انباركل، وثايق تمليكي، اموال خريداري شده براي فروش اقساطي يااجاره بشرط تمليك و موارد مشابه و بدهكاران بابت اعتبارات اسنادي پرداخت شده/ضمانت نامه هاي پرداخت شده،دارائيهاي ثابت و بدهكاران موقت نیز در این گروه جا می گیرند.

اگر بر این اساس دارایی بانکها را تفکيک کنيم، آشکار می شود که عمده دارایی هاي بانکی در دسته دارایی هاي پر ریسک جاي می گيرند و همين امر ریسک سرمایه گذاري در آنها را افزایش داده است. با توجه به ارتباط معکوس قابليت نقد شوندگی و ریسک دارایی و لزوم گردش دارایی براي سودآوري داده ها، بزرگترین ریسک بانکهاي حاضر در بورس، ریسک دارایی است که امکان سودآوري را براي سهامداران کاهش داده است.

طبق آخرین اطلاعات مالی منتشر شده توسط بانکها بيشترین سهم دارایی پر ریسک مربوط به بانک سرمایه و بانک انصار است که حدود 85 درصد و 72 درصد میشود که بخش بزرگی از آن مربوط به مطالبات معوق شده است و بيشترین سهم داراییهاي کم ریسک و بدون ریسک مربوط به پست بانک است که مهمترین دليل آن عمليات تخصصی و تکيه بر درآمدهاي غيرمشاع است.