گروه چهارسوق- نیمه اول سال جاری نیمه پر استرسی برای شرکت ایران خودرو در قبال تعهد تسویه هزار و 308 میلیارد تومان انواع اوراق بود.

اما آیا این شرکت توانست به همه تعهداتش در این دو پرونده به درستی عمل کند؟

پرونده اول به تیر ماه سال 1398 باز می گردد که در آن زمان این شرکت جهت تامین مالی خود اقدام به انتشار صکوک رهنی با حجم 308 میلیارد تومان با سر رسید دو ساله در بازار سرمایه کرد.

حالا دو سال و نیم از آن زمان می گذرد و این شرکت نسبت به تسویه آن اوراق اقدام کرده است، اما فارغ از تحلیل بازده انتشار این اوراق که به منظور تامین سرمایه در گردش و احتمالا با هدف پوشش ریسک های مالی فروش اقساطی محصولات شرکت ایران خودرو صورت گرفته است، به نظر می رسد شفاف سازی بیشتر در دو مورد از عملکرد مالی این پرونده تامین مالی، پر اهمیت باشد؛

اول اینکه چرا شرکت ایران خودرو در خصوص الزام به استقرار سیستم حسابداری برای مطالبات رهنی مبنای انتشار این اوراق مطابق با استانداردهای حسابداری به صورت جداگانه و مستقل از عملیات، اقدام نکرده است؟

دوم اینکه طبق اطلاعات موجود کل مبلغ واریز شده برای تسویه به ناشر در حدود 330 میلیارد تومان بوده است به عبارتی 22 میلیارد تومان بیش از مجوز دریافتی از سوی سازمان بورس، اما شرکت ایران خودرو تا پایان دوره مذکور مبلغ 369 میلیارد تومان به حساب ناشر واریز کرده است این در حالیست که بر اساس صورت های واریزی، این شرکت در حدود 46 میلیارد تومان از محل منابع داخلی خود به حساب نهاد واسط واریز کرده است، حال سوال این است که با توجه به نیاز انتشار 308 میلیارد تومانی شرکت ایران خودرو و پر شدن این سقف نیاز چه ضرورتی بر پرداخت 46 میلیارد تومانی مازاد از محل منابع داخلی وجود داشت؟

اما پرونده دوم تامین مالی شرکت ایران خودرو به 8 بهمن ماه سال گذشته باز می گردد و آن انتشار هزار میلیارد تومان اوراق گواهی اعتبار مولد با سر رسید 6 ماهه بود.

گواهی اعتبار مولد «گام»، به عنوان یک ابزار بازار محور و با قابلیت نقل و انتقال در بازارهای پول و سرمایه، تسهیلات جدیدی را برای تأمین اعتبار بنگاه‌های تولیدی فراهم می‌کند که بر اساس آن تولیدکنندگان بر مبنای فاکتور خرید مواد اولیه و واسط از بانک عامل درخواست انتشار و تضمین گواهی اعتبار مولد در سررسید کرده و به بنگاه فروشنده مواد اولیه تحویل می‌دهند.

دارنده می‌تواند گواهی را تا زمان سررسید آن نزد خود نگه دارد یا می‌تواند به فروشنده مواد اولیه خود تحویل دهد یا اینکه در بازار سرمایه تنزیل کند.

 به عبارت دیگر، اوراق گام، ابزار مالی جدید و کارآمدی برای تامین مالی واحدهای تولیدی بوده و سازوکار آن در عمل امکان تامین مالی زنجیره تولید و همچنین استفاده از ظرفیت‌های بازار سرمایه جهت تامین مالی واحدهاست.

در واقع بانک مرکزی به منظور کمک به بهبود روش‌های تامین سرمایه در گردش بنگاه‌های تولیدی اقدام به راه‌اندازی سامانه گام جهت صدور و مدیریت اوراق گام در بازار پول خواهد کرد.

بر اساس تقویم انتشار این اوراق زمان سررسید این اوراق در مرداد ماه سال جاری بوده ولی تاکنون شرکت ایران خودرو هیچ اطلاعات تکمیلی از روند تسویه این اوراق منتشر نکرده است، اساسا چه شرکت هایی حاضر به دریافت این اوراق در قبال تامین نهاده های ایران خودرو شده اند؟

آیا این اوراق با توجه به سر رسید شدن به شرکت ایران خودرو بازگردانده شده است؟ و اگر در بازار سهام تنزیل شده بازده آن چه بوده است؟