گروه بازارپول- بطور تقریبی به ازای 7 هزار نفر بالای 18 سال یك شعبه بانك دولتی و تقریباً به ازای هر 5 هزار نفر بالای 18 سال یك شعبه بانك خصوصی و در نظام بانكی ایران تقریبا به ازای هر 3 هزار نفر بالای 18 سال یك شعبه بانكی فعال است. تمركز شعبه ها در بانكهای دولتی تجاری بيشتر از سایر گروه ها است. در سالهای اخير بانكها در جهت كاهش هزینه ها و همچنين گسترش بانكداری الكترونيك تصميم به كاهش شعب خود گرفتند.

كاهش تعداد شعب بانكهای دولتی در سال اخير و سال جاری بيشتر نشات گرفته از سياستهای دولت در جهت اصلاح نظام بانكی است.

اما همچنان بخش وسیعی از هزینه های بانک در بخش هزینه اجاره و پرسنل همین شعب است.

بخش عمده هزینه بانك‌ها هزینه‌های عمومی اداری و فروش شامل هزینه های پرسنلی، هزینه اجاره مكان شعب و... است كه روند فزاینده بی‌ارتباط با عملكرد و كارایی بانك‌ها را دنبال می كند و مقایسه شاخص جمع درآمدها و جمع هزینه‌ها سودآوری بانك ها را نشان میدهد.

درآمدهای مشاع نیز ميزان شناسایی درآمد بانك‌ها از محل اعطای تسهيلات را نشان می دهد که عمده مشكل بانك‌ها در این بخش این است که بعضا بيش از 100 درصد این دریافتی به سپرده گذاران بازگردانده می شود. در حالی كه اصولا باید در سقف حق الوكاله مصوب( 2.5% ) عایدی بانك ها باشد.

نكته مهم در كيفيت این عایدی پرداختی نقد به سپرده گذاران و در پایان هر ماه است، در حالی جایگزین آن در صورت نداشتن ریسك نكول در سررسيد اقساط تسهيلات و اغلب در مقاطع یك ساله ترمیم می شود و البته با توجه به شرایط ركودی بسياری از تسهيلات فقط تمدید و استمهال می‌شوند.

به عبارت دیگر دریافتی بانك‌ها از كيفيت لازم برخوردار نيست و با مشكل‌دار شدن یك پرونده تسهيلاتی بخش قابل توجهی از عایدی بانك ها به مخاطره می‌افتد.

ریشه اصلی كاهش درآمدهای مشاع سهم بانك، نخست به بالا بودن نرخ سود سپرده ها مربوط می شود و دوم توقف و ركود منابع جمع آوری شده در سرفصل هایی مانند مطالبات غير جاری راكد و دارایی های مصادره شده است. به عبارت دیگر باید روزانه برای منابع جمع آوری شده بطور مستمر سود پرداخت نمود. در حالی كه منابع در بخش تخصيص دچار سكون و عدم كارایی شده و شناسایی درآمد متناسب متوقف شده است.

بانك هایی كه درآمدهای مشاع آن ها منفی شده و یا قابل توجه نيست، برای فرار از زیاندهی باید درآمدهای غير مشاع و عایدی كارمزدی خود را تقویت کنند.

جمع هزینه ها (میلیارد ریال)

درآمدهای غیرمشاع و جمع درآمدهای هر بانک (میلیاردریال)