گروه بازار پول - سه هفته از تک‌نرخی شدن دلار می‌گذرد و کلیه مبادلات ارزی باید بر مبنای نرخ مصوب انجام شود؛ اما هنوز برخی از قیمت‌گذاری‌ها در اقتصاد ایران با نرخهای متفرقه محاسبه می‌شود. حاتمی یزد، کارشناس مسائل بانکی و ارزی معتقد است فعلا برنامه‌های ارزی دچار ابهام است و این مساله برخی از فعالیتهای اقتصاد را تعلیق کرده است.

سه هفته از تک‌نرخی شدن دلار روی قیمت 4200تومان می‌گذرد و هیات اقتصادی دولت مقرر کرده کلیه مبادلات ارزی از طریق سامانه‌ای که توسط بانک مرکزی راه‌اندازی شده است، انجام شود. در این میان اما، هنوز برخی از قیمت‌گذاری‌ها در اقتصاد ایران به‌ویژه در بازار طلا، با نرخ دلار 6هزار تومان و بالاتر محاسبه می‌شود؛ این در حالی است که طبق مصوبه هیات اقتصادی دولت، پس از یکسان‌سازی نرخ ارز، هرگونه خریدوفروش ارز خارج از سیستم مشخص شده قاچاق بوده و تخلف محسوب می‌شود.

کارشناس ارشد مسائل بانکی و ارزی می‌گوید: گرچه نرخ ارز توسط دولت یکسان‌سازی شده اما هنوز کسی نمی‌داند قرار است دولت چه اقداماتی برای حفظ این تصمیم خود انجام دهد و به همین واسطه همه‌چیز برای مصرف‌کنندگان ارز مبهم است و نرخ-های متفرقه برای ارز نیز با اثرپذیری از این وضعت و بدون هیچ منطق اقتصادی بالا و پائین می‌شوند.

احمد حاتمی یزد معتقد است: وقتی فعالان اقتصادی می‌توانند برای فعالیت‌های اقتصاد خود برنامه‌ریزی کنند که بدانند دلار 4200 تومانی یک واقعیت مطلق است و عملیاتی می‌شود درحالی‌که هنوز اطلاعاتی از مبادلات ارزی بر مبنای نرخ‌های مصوب منتشر نشده و فرضاً کسی نمی‌داند چه میزان ال‌سی با نرخ دولتی باز شده است.

حاتمی یزد می‌افزاید: از سوی دیگر تا 22 اردیبهشت و فرا رسیدن زمان اعلام موضع رئیس‌جمهور آمریکا در مورد برجام نیز نوعی از ابهام، یاس و بلاتکلیفی بر فضای اقتصادی کشور به‌ویژه در حوزه ارز حاکم است که فعالیت بسیاری از فعالان اقتصادی را به تعویق انداخته است.

او با اشاره به اینکه علی‌رغم مصوبه دولت برای یکسان‌سازی نرخ ارز، هنوز نرخ‌های متفرقه و بالایی برای ارزهای رایج وجود دارد، تصریح می‌کند: تصمیم‌گیری برای کار روی این نرخ‌ها تقریباً غیرممکن است؛ چراکه نه بازار کش دارد و نه اقتصادی می‌تواند با این نرخ‌ها بچرخد هرچند احتمالاً با استقبال برخی از صادراتچی‌ها مواجه می‌شود.

کارشناس ارشد مسائل بانکی و ارزی با اعتقاد به اینکه احتمالاً پس از 22 اردیبهشت و اعلام موضع ترامپ، وضع موجود ادامه می‌یابد، اظهار می‌کند: برجام معاهده‌ای بین دو نفر نیست که به‌راحتی و با یک بله یا خیر تمام شود بلکه قراردادی پیچیده بین 6 قدرت جهانی و ایران است و اگر یک کشور از آن خارج شود، دیگر کشورها باید برای نحوه تداوم آن تصمیم بگیرند و عادی شدن وضعیت اقتصاد سیاسی ایران به این مساله بستگی دارد که این تصمیم‌گیری چقدر به طول بینجامد.

حاتمی یزد می‌افزاید: در فرایند این تصمیم‌گیری برخی معتقدند ما باید به سمت شرق و روسیه و چین گرایش پیدا کنیم اما شواهد حاکی از این است که کار ایران با این کشورها به نتیجه خوش‌بینانه‌ای نمی‌رسد ازاین‌رو باید استراتژی نگاه به شرق را کنار بگذاریم و برای گره‌گشایی از برجام به اروپا و به‌ویژه آلمان نزدیک شویم.

او با اشاره به اینکه در شرایط فعلی نیز کشور چین به‌عنوان متحد شرقی ایران، روابط اقتصادی چندان حسنه‌ای با ما ندارد، می-گوید: روابط اقتصادی ما با چین برخلاف آنچه به نظر می‌رسد چندان خوب نیست و حتی برای گرفتن پول نفت خود از این کشور نیز با مشکل مواجه هستیم به‌گونه‌ای که حتی نمی‌توانیم از این پول‌ها برای خرید از خود چینی‌ها استفاده کنیم و برای این کار هزینه‌های اضافی به ما تحمیل می‌کنند.

این تحلیلگر مسائل ارزی معتقد است: ترامپ می‌خواهد قصه خروج از برجام را مثل شمشیر بالای سر ایران نگه دارد تا به بی‌ثباتی اقتصادی ما دامن بزند و وضع را بدتر کند که در این صورت، دولت برای جلوگیری از تنش‌های اقتصادی ناچار است دست به دامان تخصیص ارز به مصارف واقعی شود و قیمت مصوب ارز را حفظ کند.

حاتمی یزد، سرپیچی برخی از صادرکنندگان برای تحویل ارز خود به دولت را از مهم‌ترین چالش‌های اقتصاد ایران در شرایط فعلی می‌داند و می‌افزاید: پیش‌بینی می‌شود بخشی از صادرکنندگان، به‌ویژه آنهایی که وابستگی بیشتری به دولت دارند دلارهای صادراتی خود را در اختیار دولت قرار دهند اما بخش زیادی از ارزهای حاصل از صادرات در اختیار دولت قرار نخواهد گرفت و به‌رغم ممنوعیت، به‌صورت آزاد و در قیمت‌های بالا به فروش خواهد رسید.

به عقیده او، تقاضای اصلی برای این خرید این ارزها نیز هم مربوط به کسانی است که قصد خروج سرمایه از ایران دارند؛آنها به هر قیمتی ارز را می‌خرند و فقط به دنبال مکیدن خون اقتصاد و خروج ارز از کشور به قیمت تشدید فقر و فلاکت اکثریت مردم هستند.