گروه بازار پول - روند کاهش نرخ سپرده ها یک ضرورت اجتناب ناپذیر در راستاي رونق اقتصاد کشور است، زیرا ما هم اکنون شاهد هستيم بسياري از افراد خط توليد خود را متوقف کرده و آن را در بانک ها سپرده گذاري کرده اند. سرمایه گذاري در بانک ها بدون داشتن گرفتاري هاي توليد و ماليات و بيمه سودي بسيار بالاتر از اقتصاد واقعي را براي سرمایه گذار طي سه سال گذشته به دنبال داشته است. در نتيجه براي خروج از رکود اقتصادي و ضرورت تحقق اهداف اقتصاد مقاومتي لازم است همچنان شرایط رقابت بين بانکي به سمت تثبيت آخرین تصميمات بانک ها براي نرخ هاي جدید و در ادامه کاهش بيشتر نرخ هاي بانکي پيش رود. نرخ جذب سپرده از نظر سپرده گذار بسيار متاثر از نرخ تورم است.

اما در شرایطی که زمزمه کاهش نرخ سود سپرده ها به گوش می رسد و تورم آذرماه سال جاری نیز بنابر اعلام بانک مرکزی به 10 درصد رسیده است هرچند که هنوز سپرده گذاری فضایی امن و با حاشیه سود بالاتر از تورم به نظر می رسد و اما رشد بازارهای موازی دوباره خطر فرار سپرده ها از بانک را فراهم کرده است . نگاهی به بازار ارز و سکه نشان می دهد که سرعت رشد این بازارها فضایی شده است .

هرچند که تورم 10درصدي آذرماه ، در مقایسه با نرخ سود بانکي بيش از 15 درصدي، قاعدتا انگيزه فعاليت اقتصادي براي کسب سود را از بين مي برد و افراد ترجيح ميدهند منابع را نزد بانکها راکد نمایند و بانکها با چالش بالا بودن بهاي تمام شده منابع دست به گریبان خواهند بود اما در کنار آن افزایش نرخ ارز در روزهای اخیر سفطه بازی ها را افزایش می دهد . خصوصا وضعیت شهرستان ها در این خصوص حائذ اهمیت است و گزارشهایی مبنی بر گران تر بودن ارز در مناطق دورتر از پایتخت شنیده می شود.

از ابتداي تابستان امسال شاهد افزایش نرخ ارز در کشور بودیم از جمله دلایل افزایش نرخ ارز افزایش تقاضا از سکوي زائران و افزایش تقاضاي ارز براي مقاصد گردشگري و در نهایت سياستهاي آمریکا در قبال برجام عنوان می شود. بر این اساس انتظار بر این است که در شرایطی که دلار اوج گرفته است بار دیگر آثار تورمي رشد نرخ ارز را در رشد شاخص خرده فروشي هم شاهد باشيم. بازار ارز، بازار طلا، بازار مسکن و بازار سرمایه بازارهاي رقيب و موازي بازار پول هستند، اصرار بانک مرکزي براي کاهش سود سپرده ها همچنان ميتواند یک تهدید جدي در رابطه با اینکه حجم عظيمي از نقدینگي که در حال حاضر در بانکها بصورت سپرده هستند را روانه یکي از این بازارها کند، بازار ارز با توجه به ساختاري که در کشور دارد زودتر از بقيه بازارها نسبت به سياستهاي پولي واکنش نشان ميدهد. هرچند که دولت هم سياست کنترل تورمي و کنترل نرخ ارز خود را با جدیت دنبال می کند اما ظاهرا این سیاست ها در این روزها موفق نبوده است. امضای توافق نامه برجام از سوی ترامپ برای سه ماه آینده نیز نتوانست از هیجان این بازار کاهش دهد.

دستاوردهای دولت طي سالهاي اخير در این زمينه مطلوب بود اما هرچند که هنوز در ابتدای دوره دوم ریاست جمهوری حسن روحانی هستیم اما فضای ارزی کشور به روزهای اخر دولت احمدی نژاد شبیه شده است  همين امر باعث شده که بازدهي انتظاري سفته بازان از بازار ارز نسبت به گذشته ای نه چندان دور شبیه شود.

 انتظار می رود که در صورتي که شوکهاي سياسي منطقه اي و جهاني خاصي وارد نشود  نرخ ارز مثل دو سه سال اخير روند منطقي خود را طي کند هرچند که بودجه سال آینده نیز یکی از دشواری های دولت در روزهای آینده است.

طي سال هاي اخير به نظر ميرسد عامل اصلي بالا نگه داشتن نرخ سود سپرده هاي بانکي در نتيجه فشار سپرده گذاران نيست، زیرا هزینه فرصت سپرده گذار به زیر نرخ سپرده هاي بانکي رسيده است. عامل اصلي در بخش تقاضاي منابع مالي است که تقاضاي منابع را افزایش داده است. به عبارت دیگر سپرده گذاران گزینه اي به غير از سپرده گذاري نزد بانکها ندارند و اگر باشد ریسک بالایي دارد، بلکه این بانکها هستند که براي پرداخت سود سپرده هاي گران قيمت قبلي خود اقدام به جذب منابع جدید با نرخ هاي بالا ميکنند. رفتار غير حرفه اي برخي بانکها براي رشد شتابان منابع و گرفتن سهم بازار نيز در تشدید رقابت نامطلوب بسيار موثر است.